همسانی های پیشوند های  ها و هه در گویش های گیلکی و مازنی و هرمزگانی و برخی گویش های شمال خلیج فارس با  پیشوند های سومری hi₂ , he₂

نشانه 715 در فهرست نشانه های بخش 1 کتاب sumerishce Akkadische und lautwertte …  از  انتون دایمل Anton Deimel که بصورت تصویری یک دایره بزرگ 360 درجه ای را نشان میدهد. در این فهرست  به تنهائی 16 تلفظ مختلف را نشان میدهد. مهمترین تلفظ آن به استناد کار دایمل he میباشد که بصورت خط زیر نویس h نوشته میشود و ما دراینجا بدلیل محدودیت امکانات به نا چار از نشانه ĥ با خط بالا نویس استفاده میکنیم ،که احتمالاً تلفظ "ح "یا "خ "را هم نمایندگی میکند . این نشانه تلفظ های دیگر این نشانه تلفظ های سه گانه ای با نشانه های e ĥi, ĥa₄,ĥ نشان میدهد، نشانه a₂,ĥ  که از همین نشانه 715 + نشانه  a  949 درست میشود معادل نشانه جمع اشیاء در سومری مانند : GUD-APIN^ha₂   "گاوهای نر شخمی " یا E₂^ha₂  " خانه ها"یا UDU^ha₂ " گوسفندان " و "ها " فارسی است ، و چون در زبانهای خوزی و بختیاری و لری صدای صامت "ه " ارزش آوائی ندارد ، دراین گویش ها ما تنها صدای مصوًت "ا" را میشنویم . ولی موضوع a₂,ĥ  در اینجا ارتباطی با بحث ما ندارد. ولی بیاد داشته باشیم که بخش اصلی آن همان نشانه 715 است.

مسئله اصلی احتمالاً کاربرد کنونی تلفظ های مختلف نشانه های e ĥi, ĥa₄,ĥ در گویش های هرمزگانی ، گیلکی و مازندرانی بصورت های پیشوند تاکید فعل بجای be  در فارسی کنونی و یا پیشوند حال یا ااستمر ار فعل در این گویشها هست ( احتمالاً بختیاری ها نیز در گذشته بسیار دوری در نوشته ها یا زبان گفتاری خود به گونه ای از نوعی h با تلفظ خفیف پیش از e وi پیشوندهای حال و استمرار و تاکید خود استفاده میکردند).

نشانه های دیگر دایمل که هر سه تلفظ بالا را داشته باشند  ، وجود نداردند، و اصولاً برای اشاره به نزدیک یا دوربصورت های he, hu, و  حرف ندا مانند hi-hi, ha-ha   یا راندان حیوانات و یا صفات  کار برد دارند مانند نشانه     HI بمعنی "این" اشاره به نزدیک ،   HI-A " این است"؟ hi-li   " نرم ، لطیف" صفت  یا در عبارت giš-na-hi-iš-tum که برابر گویش شوشتری بمعنی "هیچ چیزی باقی نگذاشتم " یا nam-hi-li بمعنی "لطیفانه " یا عبارت  : kuš-lu₂-hi-a " قصاب این است" میباشد.  همه از نشانه 715 دایمل ساخته میشوند ، و هیچیک مفهوم پیشوند فعل را در سومری ندارند.

تنها نشانه ب شماره 271 از دایمل که تلفظ های he₂  و hi₂ راهم دارد در اندکی از کتیبه های مربوط به گیل گمش و هواوا Gilgameš and Ḫuwawa و دموزی وایننا Dumuzid-Inana وبطور عموم در کتیبه های آئینی افعالی با پیشوند حال و استمرار و حالتی مشابه be  تاکید فعل در فارسی کنونی ؟ نمایش میدهد ، ولی گویش های هرمزگانی وبرخی گویشهای شمال خلیج فارس و مازندرانی و گیلکی علاوه برآن هر سه حالت he, hi  وha برای رماضی و مضارع  تعداد محدودی افعال کا با برخی صامت ها مثل k,d و بندرت g اغاز میشوند هنوز هم در این زبانها رایج اند. مشاهده میشود . نشانه 271 تنها دو صدا ی he₂  و hi₂ در فهرست لغات دایمل نشان میدهند. و هیچ نشانه دیگری در فهرست لغات دایمل نیز نقش پیشوند فعل را نشان نمی دهند،  از آنجا که فهرست لغات دایمل بر اساسا داده های کتیبه های موجود فراهم شده اند. ولی در گویش های ذکر شده ha_x هم وجود دارد.که به احتمال بسیار یک تلفظ دیگر نشانه 271 است .

مثال های موجود از کار برد نشانه بعنوان پیشوند استمرار فعل در کتیبه ها:

^den-lil₂ he₂-da-hul₂

cag₄ zid-ta e₃-a he₂-da-an-nu₂

gu₅-li ^den-lil₂-la₂ he₂-da-an-nu₂

^dutu he₂-da-an-zu

Gilgameš and Ḫuwawa (Version B): t.1.8.1.5.1

A praise poem of Šulgi (Šulgi D): t.2.4.2.04
^jicJIRI₃ u₂-URU-u₃-[a-ke₄ ki he₂-dar-dar-re]

A praise poem of Šulgi (Šulgi E): t.2.4.2.05
gag nam-tag₂ gu-la he₂-da-sig₁₀^?

A praise poem of Iddin-Dagan (Iddin-Dagan B): t.2.5.3.2
^den-lil₂ he₂-da-hul₂

A balbale to Inana (Dumuzid-Inana A): t.4.08.01
za-ra he₂-da-an-nu₂ he₂-da-an-nu₂

Letter from Išbi-Erra to Ibbi-Suen about the purchase of grain: t.3.1.17
cu-ta he₂-kar-re /KA^?\ [(X)] X-bi he₂-eb₂-be₂

نشانه   i₂ĥ  و ĥe₂ باز هم به عنوان قید زمان در اول جمله استفاده شده است .

 مثال :   ĥe₂-en-na nam-ma  a-an  ĥe₂ که با گویش شوشتری "هنوز آن یکی نمی آید، یا نیامده است "، یا بعنوان ضمیر اشاره به نزدیک ĥe₂ بمعنی "این" یا -a ĥe₂ " این است" یا –a-an ĥe₂ " آن یکی است" ( تذکر سومرشناسان a-an  بصورت am₃   که ساختگی است و درست نیست.

 شاد باشید. فریدون عباسی